Periyodik Kontroller

Periyodik kontroller, iş güvenliğinin vazgeçilmez düzenli incelemelerinden biridir. İşyerlerinde kontrol edilmesi gereken birçok makine, teçhizat, kazan, havalandırma sistemi, yangın söndürme sistemi, kompresör, asansör, topraklama gibi birimler vardır. Bunları nasıl kontrol edileceği ilgili yönetmeliklerde ve standartlar çizelgesinde yer almaktadır. Listeleme yoluyla tik atarak kontroller daha pratik ve hızlı sonuçlanmaktadır.

İş güvenliği hizmetlerini yerine getirirken sadece işyerlerinde yukarıda saydığımız birimleri periyodik kontroller yapılmaz. Ayrıca alınması gereken önlemler dizisi ile ilgili de birçok kontrole ihtiyaç duyulur. İşyeri tarafından ikaz ve işaretlemeler yapılmasının denetlenmesi gerekir. Çünkü İSG uzmanının alınmayan tedbirleri raporlaştırma ve bildirme yükümlülüğü vardır.

Genel denetlemelerde tüm birimlerin ve makinelerin kontrollerinin yapılıp yapılmadığı incelenir. Ayrıca olmasını dilemediğimiz iş kazalarında da kaza yerindeki tüm birimlerin düzenli bakım ve kontrollerinin yaptırılıp yaptırılmadığı raporlaştırılmaktadır. Özelikle bu konuda bilir kişilerden yardım alınmaktadır. Alanında uzman bilirkişilerin kontrol çizelgesini ve bakım dosyalarını inceledikleri ve kusur tespiti yaptıkları bir çalışma şekli söz konusu olmaktadır.

İş Güvenliğinde Periyodik Kontrol Süreleri

İş güvenliğinde periyodik kontrol süreleri incelenecek birime göre değişmektedir. Ayrıca işyerinin tehlike sınıfının da periyodik kontrol sürelerini belirlediği bilinmektedir. İş ekipmanlarının periyodik olarak kontrol edilmesi, varsa arızalarının giderilmesi ve faaliyetlerini sürdüremeyecek durumda olanların saf dışı bırakılması önemlidir.

Periyodik kontrollerin iş güvenliğinin ayrılmaz bir parçası olduğunu söylememiz gerekir. İş güvenliği uzmanlarının yapacağı kontroller içinde, çalışanların kullandıkları ekipman ve teçhizatla ilgili eğitim alıp almadıkları da bulunmaktadır. Eğer bir çalışan kullandığı makine ile ilgili eğitim almamışsa, bu iş güvenliği açısından büyük bir risk oluşturur. İş kazalarına davetiye çıkarır. İşte tam da bu yüzden İSG uzmanları bu konuda kontrollerini yapmaktadır.

İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki tüm işyerlerini kapsadığı için, dolayısıyla iş güvenliğinin doğal konusu olmaktadır. Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri tarafından görevlendirilen iş güvenliği uzmanlarının ekipmanların kontrolünün yapılıp yapılmadığını incelemesi bu yüzden yasal olarak da gereklidir. İşyeri temsilcileri de bu konuda yasal yükümlülük altında olduğu için, hem kontrolleri yapılması hem de iş güvenliği uzmanının istediği tedbirlerin alınması noktasında duyarlı olmak durumundadır. Aksi takdirde yasal olarak da probleme kaynak teşkil etmiş olacaktır.

İSG Periyodik Kontroller Listesi

İSG periyodik kontroller listesi, tüm iş güvenliği uzmanlarının elinin altında olması gereken listedir. Sağlık yönünden ve teknik yönden inceleme yaparak, bunu risk analizinde de belirtmelidir. Potansiyel tehlikeler arasında ekipman kullanımının bilinmemesinden kaynaklanan riskler mutlaka değerlendirmeye alınmalıdır.

Teknik olarak tutulacak raporda hangi makinelerin periyodik olarak kontrol edileceğine yer verilir. Aslında iş güvenliği uzmanının görevi, her bir makineyi veya aleti teknik yönden kontrol etmek değildir. Teknik kontrollerinin yapılmasını sağlamak ve bunu periyodik olarak kontrol etmektir. Makinelerin teknik kontrollerini o aletin veya teçhizatın uzmanı yapmalıdır. İSG uzmanı ise kontrollerin yapılıp yapılmadığını incelemelidir.

Böylece işyerinin tehlike sınıfına ve yukarıda anılan kontrol yönetmeliğine göre, periyodik kontrolü yapılması gereken tüm makine, teçhizat ve ekipmanların, kontrol aralıkları dahil olmak üzere yapılması, işveren tarafından sağlanmalıdır. Bunun yapılıp yapılmadığını raporlaştırmak ise iş güvenliği hizmetlerinin bir parçasıdır.

İş Güvenliğinde Periyodik Kontrolün Önemi

İş güvenliğinde periyodik kontrollerin önemi son derece fazladır çünkü iş makinelerini kullanan çalışanın, gereken kişisel koruyucu donanımları giymesi, makineleri kullanmayı sertifikalı olarak bilmesi ve bu konuda yetkin olması, yapılan risk analizine göre alınması gereken tedbirlere uyması gerekir. Bu konuda çalışanın da sorumluluğu vardır. İşverenin tüm imkanları sağlamasına rağmen, küçük bir ihmal ile kendisini yaralayan işçinin de bunda sorumluluğu bulunur.

İş güvenliği açısından bakılacak olursa, makinelerin düzenli kontrollerini yapılması, çalışanların sağlığı ve işyerinin güvenliği için çok önemlidir. Aynı zamanda yangın söndürme sistemlerinin de ilgili yangın firması tarafından periyodik bakımının yapılmış olması elzemdir. Sistemin aktif halde olup olmadığının, olası bir yangında müdahaleye elverişli olup olmadığının kontrolü, önceden yapılan düzenli bakımlarla kesinleşmektedir.

Periyodik kontroller bu nedenlerle işveren tarafından ihmal edilmemesi gereken önlemler arasında sayılabilir. İş güvenliğini sağlayan tedbirler arasında, her türlü makinenin periyodik bakımı da bulunmaktadır. Vasfını yitirmiş, özelliğini kaybetmiş, arızalı durumdaki makinelerin kullanımı, başlı başına bir tehdit oluşturacağı için, çok büyük risktir ve göze alınmamalıdır.